Verken de inzichten en visie achter ons zonnepark in deze informatieve Q&A-sessie. We hebben belangrijke vragen beantwoord en bieden gedetailleerde informatie over dit veelbelovende duurzame project. Ontdek de voordelen, technische aspecten en de milieu-impact van het zonnepark.
Waar komt deze zonneweide te liggen?
De zonneweide komt te liggen ten noorden van Berkelaar, tussen het Julianakanaal en de Maasbrachterweg, ten zuiden van nummer 97 Hoeve de Ruif.
Welke rol speelt de gemeente in dit project?
De gemeente Echt-Susteren heeft een duidelijke duurzaamheidsvisie: energieneutraal in 2040. Dit betekent dat er binnen de gemeente niet meer energie verbruikt wordt, dan wat er groen geproduceerd wordt. Hiervoor is zowel zon- als windenergie nodig.
Om deze doelstelling te behalen heeft de gemeente uit een twintigtal aangemelde projecten, vijf projecten gekozen welke tot realisatie gebracht zullen worden in de aankomende jaren. Zonneweide Hoeve de Ruif is daar één van. In dit proces heeft de gemeente dus in eerste instantie een faciliterende rol. Daarnaast zal het een regiserende rol uitvoeren in de planologische procedure, om een juiste en toepasselijke inpassing veilig te stellen. Als laatste zal er gestreefd worden naar een burgerparticipatiepercentage van 50% waarop de gemeente zal sturen. Al deze punten zullen door de gemeente getoetst worden in alle delen van het ontwikkelproces.
Waarom is zonne-energie belangrijk?
De mens, industrie, auto’s en vele andere bronnen vorme grote uitstoot bronnen van CO2 en andere broeikasgassen welke schadelijk zijn voor het milieu en de aarde doen opwarmen met grote gevaren voor mens en natuur. Een gezond leven is voor ons en de daarop volgende generaties van essentieel belang, daarvoor zal er binnen de gehele wereld een energietansitie plaats moeten vinden van vervuilende energiebronnen naar duurzame opties zoals zonne-energie.
De Nederlandse overheid wil in 2030 haar CO2 uitstoot met de helft verminderen t.o.v. 1990, én in 2050 zelfs CO2-neutraal zijn. Een lange weg te gaan van de huidige situatie. Voor 2023 is de ambitie uitgesproken om 16% van de totale energie duurzaam op te wekken. Met de huidige 4% loopt de gemeente Echt-Susteren nu achter op het landelijk gemiddelde
De totale energievraag van gemeente Echt-Susteren is 4,08 PetaJoule met een uitstoot van 309.000 ton CO2
Om een beeld te scheppen wat er nodig is om dit te compenseren:
- · 4,1 miljoen zonnepanelen, 14 km2 grondoppervlak of 300.000 woningen met gemiddeld 14 panelen
- · 170 windmolens van 3 MW
- · 1700km2 bosoppervlakte (meer dan 16 maal gemeente Echt-Susteren)
Van het totaal aan duurzaam op te wekken energie is er 1,25 PJ toegekend aan een stimulering via zonne-energie.
Bron: DBV & Gemeente Echt-Susteren
Waarom niet eerst zonnepanelen op daken
In de energievisie en het beleidskader van gemeente Echt-Susteren is aangegeven dat er een potentieel aan duurzame opwekking is toegewezen middels zonnepanelen. Hiervoor is een totaal oppervlak nodig van 5 km2 aan zonnepanelen. Met 14 zonnepanelen per woning zijn hiervoor 107.000 woningen nodig. Het is duidelijk dat met de beschikbare daken van woningen en bedrijfsgebouwen binnen de gemeente deze oppervlakte bij lange na niet toereikend is. Er wordt actief gestimuleerd op ontwikkeling door particulieren en bedrijven. Echter is het mobiliseren van woningeigenaren een lastig proces omdat er niet alleen de wil, maar ook de financiële middelen beschikbaar moeten zijn om een PV-installatie te kunnen financieren.
Het is dus geen kwestie van óf zonneweides óf zonnedaken, maar een juiste combinatie van beide. Feiten en info over de energievisie en benodigde oppervlaktes aan zonnepanelen binnen de gemeente zijn te lezen in de energievisie van Echt-Susteren. Bekijk deze hier.
Hoeveel groene stroom leveren zonnevelden op?
1 ha panelen is ca. 1 MWp en produceert ca. 900-950 MWh groene stroom per jaar; dit is voldoende voor ca. 250-300 huishoudens. Let op: een huishouden verbruikt naast stroom een factor 4x meer aardgas en ook nog benzine/diesel. Daarboven verbruiken alle bedrijven weer 2x zoveel energie als alle huishoudens samen. Dit zonneveld zal voldoende stroom produceren voor ca. 1440 huishoudens.
Is een dubbelfunctie van panelen en landbouw mogelijk?
Afhankelijk van het ontwerp kan er voldoende afstand tot de grond en tussen de rijen met zonnepanelen worden geraliseerd waardoor verschillende gewassen of planten kunnen groeien. Met name bij het gebruik van schaduw minnende plantsoorten. Onderwijsinstellingen en energiebedrijven zoals de Landbouwuniversiteit in Wageningen en Engie doen al onderzoek naar het combineren van zon-pv en het telen van gewassen. De opgewekte stroom kan ingezet worden voor speciale LED-verlichting onder de panelen of door middel van kassen. Per saldo neemt de opbrengst aan voedsel per ha dan toe. Andere toepassingen zoals het laten grazen van schapen tussen de panelen en ter onderhoud van het terrein zijn opties naast de productie van wol en vlees.
Zijn zonnepanelen veilig?
Er zijn geen gevaren aan het vasthouden van een zonnepaneel. Doch is het niet verstandig om mensen vrij rond te laten lopen bij de panelen. Er bevinden zich hier kabels met hoge spanning. De gelijkspanning van een zonnepark is max 1.500 Volt. Net zoals in onze straten liggen de kabels van Enexis met een wisselspanning van 10.000 Volt ondergronds.
Zonneweides hebben geen bekende nadelige gevolgen zoals magnetische straling.
Is een hekwerk nodig?
Een hekwerk is wenselijk om kinderen en grote dieren veilig te stellen van de hoge spanningen op de zonneweide. Ook is dit een vereiste van verzekeraars en dient het als vandalisme en diefstal preventie. Er wordt gestreefd om het hekwerk minder prominent in beeld te brengen middels begroeiing. Én een hekwerk te realiseren waardoor kleinere dieren door of onder het hek kunnen.
Maakt een zonneweide geluid?
Op een zonneweide bevinden zich zonnepanelen, transformatoren en omvormers. De zonnepanelen zelf maken geen geluid. In deze zonneweide is de keuze gemaakt voor kleine geluidloze omvormers zoals deze ook gebruikt worden in huizen. In het midden van het park zullen twee transformatoren gepositioneerd worden welke een lichte brom geven op de momenten dat de panelen stroom produceren. In het donker (‘s nachts) is er dus geen geluid omdat er geen stroomproductie plaatsvindt. Geluidsanalyses van andere projecten van ons hebben aangetoond dat op 25 meter afstand er zo’n 40 tot 50 decibel aan geluid geproduceerd werd. Vergelijkbaar aan bijvoorbeeld het geluid dat uw koelkast maakt. Dat is vanaf de randen van het park dus niet hoorbaar.
Weerkaatsen de panelen zonlicht?
Zonnepanelen zijn gemaakt om een zo groot mogelijke hoeveelheid licht te absorberen en om te zetten naar elektrische energie. Een zo laag mogelijke weerkaatsing is dus van cruciaal belang. Op de zonnepanelen zijn speciale coatings aangebracht welke de weerkaatsing van licht tegen gaan. Diffuus licht (geen bundel), wordt wel weerkaatst. Dit “extra” licht is verwaarloosbaar omdat er overdag al veel licht is én omdat woningen ver genoeg van de panelen af liggen. Het omheinen van de zonneweide speelt hier ook nog een rol. Het effect op licht is ook afhankelijk van de positionering en oriëntatie van de panelen. Een zuid opstelling heeft een ander effect dan een oost-west opstelling, en ook de hellingshoek (tussen de 10 en 30 graden) geeft een verschil.
Waarvan worden zonnepanelen gemaakt?
Modules zijn gemaakt van verschillende materialen en rusten op een constructie van staal of zijn bevestigd aan plastic ballastbakken. Het zonnepaneel zelf bestaat voor 90% uit glas en aluminium. Hierin zijn cellen verwerkt die licht omzetten naar stroom, welke worden gemaakt van silicium (gebakken zand).
Wat gebeurt er na de gebruiksperiode met de zonnepanelen?
Over het algemeen gaan zonnepanelen 25 jaar mee. Als de panelen niet meer functioneren of niet meer gebruikt wensen te worden, zullen deze door PV cycle ingenomen worden en gerecycled worden. Meer over het circulaire proces van het verwerken van zonnepanelen kunt u hier lezen.
Kan ik meedoen en financieel participeren in een zonneweide?
Om het participeren mogelijk te maken voor belanghebbenden is er een samenwerking aangegaan met Energie Coöperatie ESE (Echt Susteren Energie). Zij zullen financiële participatie faciliteren. Op de website van ESE is ook te zien welke vormen van participatie mogelijk zijn voor dit project.
Hoe zit dat met subsidie?
De kostprijs om 1 kWh groene stroom te produceren is hoger dan de marktprijs, die je krijgt als je de stroom verkoopt. Er is een subsidie nodig (15 jaar SDE+ of postcoderoosregeling) om dit gat te overbruggen, anders zou niemand investeren in groene stroom. Dit komt overigens, omdat in de marktprijs niet alle verborgen vervuilingskosten van fossiele energie zijn inbegrepen; de vervuilers van steenkolen en aardgas centrales hoeven niet te betalen voor de schade (klimaat, fijnstof) die zij veroorzaken! De benodigde subsidie wordt steeds lager, omdat de kosten van zon (en wind) steeds verder dalen. Democratisch is besloten dat we deze subsidie belangrijk vinden voor de energietransitie en dat elke burger en bedrijf er aan meebetaalt via zijn energierekening.
Wat gebeurt er met de bodem?
Door het plaatsen van zonnepanelen krijgt de bodem meer rust dan wanneer deze benut wordt voor landbouw. Schaduw minnende plantsoorten onder en tussen de panelen creëren. De plaatsing van de panelen geeft de bodem rust. Een kruidenrijk grasland met schaduw minnende soorten onder en tussen de panelen creëert een nieuw evenwicht in de bodem en een actief bodemleven. Er is veel ruimte tussen de rijen (150 tot 200 cm) waar planten kunnen groeien en bloeien (belangrijk voor insecten). Door de juiste soorten te gebruiken kan er zelfs extra koolstof (CO2) worden opgeslagen in de bodem.
Via de achterzijde en zijkanten van de panelen en de draaiende zon komt voldoende licht onder de panelen voor planten om te groeien en bloeien. De panelen geven de nodige bescherming tegen de steeds hetere zomers en felle zon (ook minder verdamping van kostbaar water). Tussen de panelen zitten open spleten waardoor de regen de bodem kan bereiken en ook het vanaf de panelen stromende water bereikt de bodem.
Wat gebeurt er na 25 jaar?
De gemeente geeft een tijdelijke vergunning voor maximaal 25 jaar. Als we over 25 jaar voldoende duurzame stroom op een andere wijze produceren, wordt de vergunning niet verlengd en het zonneveld geheel afgebroken en alles in oorspronkelijk staat terug gebracht. De extra natuur blijft wel bestaan. De grond kan direct weer als landbouwgrond worden gebruikt of de panelen kunnen vervangen worden.
Hoe zit het met het onderhoud van de zonneweide?
Om de panelen schoon te houden zal er een periodieke schoonmaak en onderhoudsbeurt plaatsvinden. De opbrengst van de panelen is het best wanneer de zonnepanelen schoon zijn. Ander onderhoud zoals het maaien van het gras en het bijwerken van de hagen zijn ook belangrijk. In het geval van deze specifieke locatie kunnen ook schapen zorgen voor het onderhoud van het gras.
Kunnen er planten groeien onder de panelen?
Dit is per project verschillend. De ruimte tussen de bovenkant van de ene rij en de onderkant van de andere rij is 3 meter. Ook is er een hoogte van 80 cm onder de panelen. Hiervoor geven wij bijvoorbeeld de schapen maar vooral ook licht de ruimte. De rijen staan namelijk een stuk verder uit elkaar dan normaal gesproken. Studies laten zien dat ook onder de panelen botanische begroeiing zich ontwikkeld en zo een ideale habitat creërt voor vlinders en insecten. Lees meer in dit onderzoek.
Hoe hoog worden de panelen
De zonnepanelen staan op een metalen frame dat 80 centimeter boven de grond uitkomt, de zonnepanelen zelf zijn 80 cm hoog waardoor de totale lengte van de constructie 190 cm hoog wordt. Hoogte van de haag zal ongeveer 2 meter zijn, zodat de zonnepanelen niet zichtbaar zijn vanaf ooghoogte.
Hoe zit het met magnetische velden rondom zonneparken?
Het gelijkspanning gedeelte heeft geen magnetisch veld dat is natuurkundig onmogelijk. Magnetische velden ontstaan enkel waar sprake is van wisselspanning. Dit is het geval bij de omvormers. Het magnetisch veld hiervan is, om het voor u in perspectief te zetten, vele malen minder dan een magnetron. Bij een magnetron of inductieplaat dient energie/warmte vrij te komen. Dit is bij een transformator juist niet de bedoeling, alle energie dient binnen de transformator te blijven. Verder hebben de aanwezigheid van hoogspanningskabels en weersomstandigheden zoals onweer geen invloed hierop.
Met deze afsluitende Q&A-sessie beëindigen we een informatieve en boeiende discussie over ons toekomstige zonnepark. We willen iedereen bedanken die heeft deelgenomen en vragen heeft gesteld. Jullie enthousiasme en betrokkenheid bij dit duurzame project zijn inspirerend. We kijken uit naar de volgende fase van de bouw en zullen jullie op de hoogte houden van verdere ontwikkelingen. Samen werken we aan een groenere en schonere toekomst.